Ryby stanowią najliczniejszą i zarazem najbardziej zróżnicowaną grupę wśród kręgowców. Kształt ciała i różnorodność ubarwienia ryb stanowi ich przystosowanie do określonego siedliska i trybu życia. Gatunki pływające swobodnie w toni wodnej (np. tuńczyk) mają charakterystyczną, wrzecionowatą sylwetkę, w przeciwieństwie do ryb zamieszkujących dno zbiornika, które mogą być mocno spłaszczone bocznie (np. flądra) lub grzbietobrzusznie (np. płaszczka), a ryby poruszające się wśród gęstej roślinności są wydłużone i walcowate (np. węgorz). Na podstawie budowy szkieletu ryby dzielimy na dwie grupy: chrzęstnoszkieletowe, do których zaliczamy między innymi rekina i płaszczkę oraz kostnoszkieletowe, których przedstawicielami są np. dorsz i karp. Obecnie na świecie znanych jest ponad 25 tys. gatunków zamieszkujących wody słodkie i słone: strumienie, rzeki, jeziora, stawy, morza i oceany. Wraz z coraz lepszym poznaniem środowiska wodnego, w szczególności wód głębinowych i strefy klimatu tropikalnego corocznie odkrywane są nowe gatunki.
Przystosowanie do środowiska wodnego
Większość ryb charakteryzuje opływowy kształt ciała, a poruszanie umożliwiają im płetwy: parzyste (piersiowe i brzuszne) oraz nieparzyste (ogonowa, grzbietowa i odbytowa). Skórę ryb często pokrywa śluz, zmniejszający tarcie i ułatwiający pokonanie oporu wody. Ryby oddychają dobrze ukrwionymi skrzelami, które obmywa woda dostarczająca niezbędnego do życia tlenu. Kolejnym organem ułatwiającym życie w wodzie jest wypełniony gazem pęcherz pławny występujący u ryb kostnoszkieletowych, dzięki któremu ryby te mogą regulować głębokość zanurzenia. Ważny narząd zmysłu stanowi linia boczna występująca po obu stronach ciała. Znajdujące się w niej ciałka zmysłowe informują na przykład o prądach wodnych, przeszkodach i znajdujących się w pobliżu obiektach.
Znaczenie dla człowieka
Od czasów prehistorycznych ryby stanowiły ważny składnik pożywienia człowieka. Ich mięso zawiera łatwo przyswajalne białko, witaminy A i D oraz sole mineralne (fosforu, wapnia i jodu). Obecnie ryby wykorzystywane są w celach gospodarczych na skalę przemysłową. W dalszym ciągu stanowią cenne źródło pokarmu, a pozostałe odpadki przerabiane są na mączkę, która służy jako nawóz lub pasza dla zwierząt i oleje używane np. do produkcji mydła. Niezwykle cennym produktem pozyskiwanym z wątroby ryb jest tran, bogaty w kwasy omega oraz witaminy A i D. Tran wykorzystywany jest w medycynie i przemyśle dermatologicznym, a jako składnik diety uzupełnia w organizmie brakujące witaminy i zapobiega krzywicy. Niektóre gatunki ryb (pstrąg potokowy, strzebla potokowa, sieja) to tzw. biowskaźniki stanu środowiska. Są one bardzo wrażliwe na zanieczyszczenie wody, a ich obecność świadczy o czystości zbiornika czy rzeki. Warto również wspomnieć o znaczeniu rekreacyjnym tej grupy zwierząt – akwarystyka i wędkarstwo stanowi pasję wielu ludzi.
Zagrożenia
Omawiając zagrożenia należy przede wszystkim zwrócić uwagę na zanieczyszczenie środowiska. W zanieczyszczonej wodzie np. ściekami z fabryk czy kanalizacji ryby nie mogą się rozmnażać, często chorują i masowo giną. Niektóre gatunki ryb np. łosoś, aby przetrwać muszą migrować. Dorosłe łososie żyjące w morzach, na czas tarła, czyli rozrodu wędrują do strumieni, w których się wylęgły, po czym po 2-3 latach od wylęgu młode łososie wracają do morza. Dla nich ważne jest, aby rzeki i potoki były wolne od przeszkód trudnych do pokonania. Dlatego zagrożenie stanowią także różnego rodzaju budowle hydrotechniczne wznoszone przez człowieka np. zapory wodne. Ponadto rybom zagraża też nadmierna eksploatacja łowisk, prowadząca do zmniejszenia liczebności niektórych gatunków. Dbając o ryby i ich środowisko życia dbamy również o siebie, dlatego warto zadbać o czyste i naturalne rzeki, jeziora i morza.