Woda w okowach mrozu

Woda ma wiele postaci. Jedna z nich występuje wtedy, gdy pojawia się mróz. Najogólniej możemy powiedzieć, że mróz to warunki pogodowe, kiedy temperatura spada poniżej zera stopni. Woda wówczas zamarza.

1a

Obserwujemy kilka sposobów zamarzania wody.
Ciekawym mechanizmem jest powstawanie sopli lodu. Sopel to lód w formie nacieku zwisającego najczęściej z krawędzi dachu barierki, gałęzi lub innego miejsca. Ma szansę powstać wówczas, gdy temperatura powietrza wynosi nieco poniżej zera stopni Celsjusza, ale świecące słońce ogrzewa śnieg lub lód i powoduje jego topnienie. Woda z topniejącego śniegu lub lodu spływa powoli w dół i spada kroplami na ziemię. Zważywszy na to, że temperatura powietrza jest ujemna, spływające krople częściowo zamarzają, powodując narastanie sopla w dół. Kiedy powstanie już zarodek sopla każda kolejna kropla wody przylega do jego powierzchni i zamarza. Proces ten powtarza się wielokrotnie, a sopel wydłuża się i tworzy efektowny lodowy wytwór. Należy zaznaczyć, że sople maja zawsze podobny kształt – są wydłużone i ostre na końcach.

2a

Innym zjawiskiem, który wynika z „zabawy” mrozu z wodą jest szron. Zjawisko to, jest bardzo nielubiane przez wszystkich kierowców, ponieważ osiadły na szybie samochodu szron, wymagający usunięcia, często powoduje opóźnienie w rozpoczeciu podróży. Szron to inaczej rosa podczas mrozu. Miniaturowe kropelki wody osadzają się na wilgotnych powierzchniach i zamarzają w postaci lodowych igiełek.

3a

Szron jest nie tylko wielkim artystą, ale i matematykiem. To właśnie on maluje na szybach gałązki, kwiaty i pióropusze. Poprzez proces resublimacji pary wodnej, czyli bezpośredniej jej przemiany w lód powstają lodowe kryształki – igiełki, które tworzą niezwykłe obrazy. Dzieła, które powstają na szybie charakteryzuje samopodobieństwo – w matematyce reprezentowane przez fraktale. Oznacza to, że najmniejszy szczegół mrozowego dzieła przypomina całość. Innym przykładem fraktali są płatki śniegu.

4a

Szron często mylony jest z szadzią. Szadź pojawia się najczęściej po mglistej nocy i wietrznym poranku. Wówczas szadź w postaci zlepionych ze sobą lodowych kryształków pięknie pokrywa nawietrzną stronę gałęzi. Niesamowite, pobielane drzewa wyglądają jakby wyszły spod pędzla malarza. Mróz jest niewątpliwie ciekawym zjawiskiem atmosferycznym. Potrafi we współpracy z wodą stworzyć prawdziwe dzieła sztuki, które zimową porą możemy bez trudu obserwować w swoim najbliższym otoczeniu.