Wodny inżynier

Bóbr europejski jest największym gryzoniem żyjącym w Europie i Azji, może ważyć nawet do 30 kg, a długość jego ciała wraz z ogonem osiąga około 110 cm. Jest zwierzęciem doskonale radzącym sobie w wodzie. Jako doskonały pływak potrafi spędzić pod wodą nawet 10-15 minut. Gęste futro zabezpiecza go przed chłodem i przemoczeniem, a napęd zapewniają tylne łapy wyposażone w błony pływne. Charakterystyczną cechą bobrów jest płaski, pokryty łuskami ogon, służący do sterowania w wodzie i stanowiący podporę na lądzie.

bobr

Bobry są wyjątkiem w świecie zwierząt, ponieważ ich inżynierskie umiejętności pozwalają im przystosować środowisko do własnych potrzeb. Większość życia spędzają w wodzie, gdzie czują się najbezpieczniej. Gdy głębokość wody jest zbyt mała, zwierzęta budują tamy, tworząc w ten sposób rozlewiska. Do budowy swoich konstrukcji wykorzystują gałęzie, kamienie i muł. Zakres prac inżynierskich bobry dostosowują do warunków lokalnych tworząc w zależności od potrzeb pojedyncze tamy lub cały ich system o różnej wielkości i wysokości. W przeciwieństwie do człowieka, którego działalność nie zawsze sprzyja przyrodzie, zmiany w środowisku wprowadzone przez bobry zazwyczaj są bardzo korzystne. W wyniku ich działalności powstają nowe siedliska chętnie wykorzystywane przez inne zwierzęta (np. płazy) i rośliny związane z wodą. Powstałe tamy ograniczają przepływ wody, przyczyniając się w ten sposób do zwiększenia wilgotności otoczenia.

sciete drzewa

Kolejnym widocznym dowodem świadczącym o obecności bobrów są ścięte w charakterystyczny sposób drzewa. Bóbr przy pomocy mocnych siekaczy zazwyczaj obgryza pień ze wszystkich stron równomiernie, nadając mu kształt podobny do klepsydry. Zwierzęta te ścinają nie tylko cienkie pędy, ale także drzewa o dużej średnicy. W ten sposób pozyskują niedostępne gałęzie, które wykorzystują jako pokarm i materiał konstrukcyjny. Bobry są roślinożerne, a ich dieta zmienia się wraz z porami roku. Na wiosnę i w lecie zjadają głównie rośliny zielne, natomiast jesienią i w zimie obgryzają korę drzew. Przed nadejściem zimowych chłodów gromadzą gałęzie w podwodnej spiżarni, wykorzystując je jako pokarm podczas niesprzyjającej pory roku. Najchętniej zjadają korę wierzby i osiki, ale nie gardzą również innymi gatunkami drzew.

sciete drzewo

Bobry są zwierzętami rodzinnymi, dorosłe osobniki dobierają się w pary na całe życie, a młode pozostają z rodzicami przez trzy lata. Życie rodzinne bobrów toczy się w wygrzebanej w brzegu rzeki lub strumienia norze albo w konstrukcji zwanej żeremiem, wybudowanej z gałęzi. Wejście ukryte jest zawsze pod wodą, zapewniając bezpieczeństwo bobrzej rodzinie. W I połowie XX w. bobry były bliskie wyginięcia, jednak dzięki podjętym działaniom ochronnym obecnie można je spotkać na terenie niemal całej Polski. W niektórych rejonach są tak liczne, że przekształcając środowisko przyczyniają się do powstawania szkód w gospodarce rolnej, leśnej i rybackiej.