Na świecie stwierdzono występowanie 4 700 gatunków płazów, z czego większość można spotkać w wilgotnym klimacie tropikalnym. W Polsce płazów jest stosunkowo niewiele, bo zaledwie 18 gatunków, zaliczanych do dwóch grup: płazów bezogonowych (kumaki, żaby, ropuchy, rzekotka drzewna i grzebiuszka ziemna) oraz płazów ogoniastych (traszki i salamandra plamista).
Płazy lubią wodę
Jeszcze w ubiegłym stuleciu panowało przekonanie, że żaby spadają z deszczem, ponieważ pojawiały się masowo w deszczowe dni. Nie jest to prawdą, płazy po prostu lubią wodę, ponieważ właśnie w środowisku wodnym rozwijają się ich jaja i larwy. Dorosłe osobniki są zwierzętami wodno-lądowymi. Ich naga, wilgotna i pokryta śluzem skóra chroni przed wysychaniem na lądzie, natomiast w wodzie zmniejsza opór podczas pływania. Bierze także udział w oddychaniu i wchłania wodę z otoczenia. Niektóre gatunki, na przykład ropuchy i salamandra plamista, oprócz gruczołów produkujących śluz posiadają w skórze także gruczoły jadowe, wytwarzające toksyny, chroniące przed atakami drapieżników. Sprawne poruszanie się w środowisku wodnym umożliwia płazom obecność błony pławnej między palcami tylnych kończyn oraz górne ustawienie oczu i otworów nosowych.
Gdzie mieszkają płazy
Przetrwanie płazów uzależnione jest od występowania odpowiedniej liczby odpowiednich typów zbiorników wodnych, gdzie przystępują do rozrodu. Większość krajowych gatunków preferuje małe, czyste oczka wodne, ale można je również spotkać w strefie brzegowej jezior czy w wodach płynących, czego przykładem jest salamandra plamista, której larwy rozwijają się w dobrze natlenionych potokach. Po okresie rozrodu większość gatunków prowadzi lądowy tryb życia. Są to zwierzęta drapieżne, odżywiające się głównie bezkręgowcami np: ślimakami i owadami. Aktywność płazów przerywają niskie zimowe temperatury. Większość z nich zimuje na lądzie, za wyjątkiem trzech gatunków żab, spędzających ten niekorzystny czas w zbiornikach wodnych lub rzekach.
Dlaczego płazy znikają
Spośród wszystkich kręgowców płazy są najbardziej wrażliwe na niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku naturalnym. Ich naga i łatwo przepuszczalna skóra czyni je wrażliwymi na zanieczyszczenia chemiczne oraz promieniowanie ultrafioletowe, natomiast biologia rozrodu uzależnia je od istnienia zbiorników wodnych. Dodatkowo w okresie sezonowych migracji między lądowym a wodnym środowiskiem życia płazy masowo giną na ruchliwych drogach. Zanieczyszczenie lub zasypanie nawet niewielkich zbiorników wodnych może doprowadzić do wymarcia lokalnych populacji. Już pod koniec XX wieku udowodniono, że wymieranie płazów ma nie tylko charakter lokalny, ale jest zjawiskiem globalnym. Zadbajmy o środowisko, aby mieć możliwość posłuchania wiosennego rechotu żab.